Gartner: CDAO geeft data strategische waarde

De Chief Data en Analytics Officer (CDAO) is een evolutie van de al wat langer bestaande Chief Data Officer. “De reden dat we als Gartner de A hebben toegevoegd is omdat data en analytics zo nauw met elkaar verbonden zijn”, zegt Jorgen Heizenberg. “En wanneer organisaties aan data denken dat hebben ze het al snel over zaken als data governance, data platforms en data quality. Dat is echter alleen nog maar het fundament, en vormt een wat defensieve benadering van data.”

Heizenberg vervolgt: “De Chief Data Officer is gedelegeerd eigenaar van data èn analytics namens de business. Een belangrijk onderdeel van die activiteit is zorgen voor overzicht, en daar leiding aan geven. De strategie rond data en analytics moet in lijn zijn met de bedrijfsstrategie. En het belangrijkste is dat er waarde wordt gecreëerd uit die data, bijvoorbeeld met analytics.”

Survey

Gartner doet al zeven jaar onderzoek naar de het werk van de highest ranking data leader in een survey om in kaart te brengen hoe die rol zich ontwikkelt. Dit jaar stonden drie thema’s centraal. Het eerste was de CDAO als leider. Het tweede was de manier waarop de benodigde capaciteit kan worden ontwikkeld. Het derde element was hoe effectief dat allemaal is, in termen van meetbaar succes.

Jorgen Heizenberg, Gartner: "De data en analytics-afdeling is geen ondersteunende functie, maar een businessfunctie die substantieel bijdraagt aan het resultaat van een organisatie."

In de survey is volgens Heizenberg onder meer gekeken naar succesvolle en minder succesvolle CDAO’s, op basis van hun eigen rapportage. “We zien bij de high performers dat niet alleen zij zelf in staat zijn de leiderschapsrol in te vullen, maar ook dat het management erkent dat de data en analytics afdeling niet een ondersteunende functie is, maar een businessfunctie die substantieel bijdraagt aan het resultaat van een organisatie.”

Waarde

Maar niet in iedere organisatie begrijpt het management wat data voor hen kan betekenen. “Daar is dus nog het een en ander uit te leggen", vindt Heizenberg. "Uit een andere survey, die we hebben gehouden onder CEO’s, bleek dat slechts twee procent van de CEO’s van plan is om de CDAO aan te spreken op bijdrage van D&A op de bedrijfsvoering. Dat is een schrikbarend laag percentage. De CDAO’s moeten nog flink aan de weg timmeren, ook om hun eigen positie in een bedrijf op te waarderen.”

Opvallend aan de uitkomsten van de CDAO survey vindt hij onder meer dat slechts een op de vier CDAO’s vindt dat zij effectief zijn geweest in het creëren van waarde voor een organisatie. “Ik had gehoopt dat dit hoger zou zijn. Dit hangt weer samen met dat leiderschap, ze moeten het pakken, maar het moet ze ook gegund worden.”

Offensief

De CDAO’s die een meer offensieve strategie hanteren blijken volgens het onderzoek succesvoller te zijn dan defensief opererende CDAO’s. Daar heeft Heizenbergs collega Frank Buytendijk kwalitatief onderzoek naar gedaan: “Ik heb met veel CDAO’s gesproken, en er is onder hen een overweldigende voorkeur voor een offensieve aanpak.”

Daarbij staat een meetbaar resultaat voorop, zelfs als het allemaal nog niet perfect is ingericht, vervolgt Buytendijk. "Vervolgens moet je de discipline hebben om, als je dat resultaat hebt behaald, de gaten te dichten. Zo bouw je je datastrategie stap voor stap op, door steeds de tussentijdse resultaten te bestendigen.”

Bedragen

In die gesprekken waren er diverse CDAO’s die met concrete bedragen konden aangeven welke waarde zij hadden toegevoegd voor hun organisatie. “Dat geeft hen een goede positie, want een waardediscussie is altijd beter dan een budget-discussie.” Dat raakt volgens Heizenberg aan een belangrijk thema in de survey: buy-in en funding. “Bij veel CDAO’s speelt de vraag hoe zij het verkocht krijgen aan het management.”

Met een defensieve strategie is het veel moeilijker te verkopen aan het management dan met een offensieve strategie. In het laatste geval heb je al praktische use cases en als het goed is ook resultaten van prototyping die cases die je kunt laten zien. Heizenberg noemt dat ook relevant voor een ander struikelblok dat naar voren komt: cultuur. 

"Want wanneer je in een organisatie met het verhaal komt dat je weliswaar hele mooie resultaten verwacht, maar dat die resultaten pas na jaren komen na een aantal grote investeringen in infrastructuur, zul je niet veel steun vinden bij je collega’s. Daarmee krijg je geen datagedreven cultuur. Dat krijg je door vanaf het begin samen te bouwen en resultaten te delen.”

De grootste hindernis is overigens het vinden van de juiste mensen, zowel intern al extern. “Iedereen wil groeien, de budgetten lijken toe te nemen, maar het blijft voor veel organisaties een uitdaging om de juiste mensen te vinden.”

AI

In de discussie over data speelt uiteraard ook de opkomst van generatieve AI een rol. Buytendijk: “Dat is een hot topic, we zien dat er op dit moment nog voorzichtig mee wordt omgegaan. Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met vragen rondom security en privacy. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met klantgegevens als je generatieve AI gebruikt? Waar komen die terecht? En wat gebeurt er met jouw data als je met externe leveranciers werkt?”

An de andere kant gaat de ontwikkeling onverminderd door. “Wachten tot je de consequenties volledig overziet heeft geen zin, want dat gebeurt nooit. Je kunt niet alles van tevoren bedenken, de dynamiek tussen nieuwe technologie en de maatschappij kun je niet voorspellen. Het is dus goed om het te omarmen, maar bedenk wel goed hoe je ermee om wilt gaan.”

DataGPT

De eerste samenwerkingen tussen leveranciers en aanbieders van generatieve AI zijn er al. Buytendijk besluit: “Onze meest provocatieve voorspelling bij het event in Londen zal dan ook zijn dat er een soort DataGPT komt, waarmee in 2030 alle data-integratie en standaard business analyse volledig zal worden uitbesteed aan AI. DataGPT bestaat nog niet, maar het is zeker voorstelbaar dat het in de nabije toekomst een rol gaat spelen voor de CDAO.”

De Gartner Data & Analytics Summit 2023 vindt plaats in Londen op 22 mei.