Lucas Jellema, CTO Conclusion: ‘Versterken onderlinge verbondenheid maakt ecosysteem krachtiger’

Lucas Jellema heeft ruim 20 jaar bij IT consultancy-bedrijf AMIS Conclusion gewerkt, waaronder 12 als CTO. Sinds mei 2023 heeft hij dezelfde rol bij ‘ecosysteem' Conclusion, waar AMIS Conclusion en 27 collega-bedrijven deel van uitmaken. De afgelopen vijf jaar heeft hij overigens al meegeholpen aan het op gang brengen van vakinhoudelijke samenwerking tussen de 28 CTO’s.

“Dat ging om elkaar leren kennen, ervaring en kennis uitwisselen. Maar ook vertrouwen opbouwen, zodat men elkaar om hulp durft te vragen en te geven – waarbij dat eerste vaak het moeilijkst is. Dat is inmiddels al redelijk gelukt. Ik denk dat het daarbij helpt dat techneuten zoals CTO’s, architecten, kennismanagers – vaak kritisch durven te zijn op en open over waar hun organisatie staat en heen wil. Je weet dan dat je niet alleen staat in zaken die (nog) niet goed gaat en durft dan eerder ervaringen te delen om er samen beter van te worden.”

Ecosysteem van sterke punten

Conclusion is en wil niet werken als een organisatie die bedrijven overneemt en integreert. Het wil volgens Jellema een ecosysteem zijn waarbij elke partij zijn sterke punten binnenbrengt en vasthoudt. Autonomie is een groot goed. Samenwerken of samen optrekken gebeurt wel steeds vaker, soms ook onder de Conclusion-naam, maar alleen waar dit voordelen biedt. “Ik zou Conclusion niet willen uittekenen als een naam aan de top met daaronder een harkachtige constructie van dochters. Conclusion is een raamwerk, een enabler rondom de bedrijven. In dat weefsel achter en om die bedrijven, werk ik aan versterking van de onderlinge verbondenheid.”

Eenvoudig is die taak allerminst. Elke partij in het ecosysteem heeft een eigen historie, een eigen cultuur, een eigen aanbod en imago. Het ecosysteem probeert daar wat aan toe te voegen, niet over te nemen, benadrukt Jellema. “We faciliteren uitwisseling van kennis en best practices, onder meer door het mogelijk te maken over te stappen naar een andere organisatie of naar Conclusion. Soms tijdelijk, steeds vaker ook permanent zoals bij mij."

Uiteindelijk is het doel om zoveel mogelijk elkaars krachten te bundelen. Steeds vaker werken er hiertoe al teams van meerdere organisaties samen en worden klanten vanuit meerdere Conclusion-bedrijven ondersteund (meer dan driekwart van de omzet komt van klanten waar twee of meer bedrijven actief zijn).

"De klant boeit het niet hoe onze interne organisatie is"

"Organisaties met een complexe vraag – vooral grotere – benaderen we als Conclusion in plaats van vanuit de onderliggende bedrijven. Die klant boeit het ook niet hoe onze interne organisatie is, maar juist wat we als Conclusion ecosysteem kunnen bieden. Voor medewerkers biedt dit veel kansen: je werkt bij een klein bedrijf, misschien nog wel met de sfeer van een startup. Maar via het Conclusion ecosysteem werk je bij grote, maatschappij-relevante organisaties aan de grote uitdagingen van onze tijd zoals energietransitie, zorginfarct, pensioenherziening en kan je leren van en aan bijna 3.000 collega’s. Best of both worlds dus.”

Vervolgens, weet Jellema, is de uitdaging het feit dat er geen sprake is van één uniform corporate geheel. “Dus moeten we aan de achterkant hard werken om de klant wel vanuit onze pluriformiteit van specialismen en invalshoeken een consistente oplossing en werkwijze te bieden. Dat is waar ik in mijn rol aan wil bijdragen. Op commercieel- en delivery-gebied is er al één aanspreekpunt, op inhoudelijk gebied moet dit nog versterkt worden. Dus niet zes verhalen, maar één persoon met één holistisch verhaal waar de klant zijn CIO of enterprise architect mee in contact kan brengen.”

Technische vertaalslag

Voor een IT-organisatie is dit vooral een technische vertaalslag, stelt Jellema. “Het ontwikkelen van een gezamenlijke architectuur voor het aanbod van de 28 partijen in het ecosysteem. Dat vertaalt zich wel deels naar processen. En daar zit, niet heel zichtbaar, ook een culturele component in. Waar partijen vandaan komen, wat hun aanpak is. Daar heb ik een soort middelende rol in. Want uiteindelijk is het wel de bedoeling dat nieuw portfolio zoveel mogelijk vanuit het ecosysteem aangeboden kan worden en niet alleen vanuit één afzonderlijke partij.”

Vier jaar geleden is hiertoe al het programma Cohesion in het leven geroepen. Daarin wordt gekeken naar hoe de bedrijven meer op één lijn te krijgen, zonder dit af te dwingen. “Zo bieden we elk bedrijf een Afas-omgeving aan”, geeft Jellema als voorbeeld. “Maar niet elke organisatie wil hier al gebruik van maken, om uiteenlopende redenen. Dat betekent dat we wat aan efficiency inleveren, maar zo wel de eigenheid van de bedrijven in stand houden. Als organisaties een eigen identiteit behouden, is er meer ruimte voor ondernemen, eigenaarschap en het koesteren van onderlinge verbondenheid, zo is onze gedachte."

Dat vergt tijd, merkt Jellema. Conclusion wordt niet altijd als iets positiefs gezien in een bedrijf dat net bij het ecosysteem is gekomen, soms zelfs als bedreigend. Iets dat wel afneemt naarmate een bedrijf langer deel uitmaakt van het ecosysteem. “Je merkt dat er wel positief gedacht wordt over evenementen die we als ecosysteem organiseren om het weefsel dat Conclusion vormt te versterken. Mini-events zoals ‘Conclusion on Stage’, maar ook Conclusion Sports en Youngclusion-activiteiten. Verder werken we aan een gezamenlijk portfolio, inmiddels 10 brede proposities, die we als Conclusion aan de markt aanbieden, ingevuld vanuit enkele of zelfs een heleboel bedrijven.”

Meer cohesie

Ook bij de IT’ers binnen het ecosysteem werkt Jellema aan meer cohesie. Uitdagend en spannend, noemt hij dat, maar mooi als het lukt. Zo heeft hij eind mei een uitnodiging rond gestuurd voor een nieuw te vormen architectuurgilde. “Een soort broeder- of zusterschap van (would be) architecten. Al na een week had ik 60 positieve reacties uit een meerderheid van de organisaties. Dat vind ik een mooi voorbeeld van bruggen slaan: dat mensen een interesse delen en de wil en positieve instelling hebben om aan en van elkaar te leren. Dit gaat nadrukkelijk over het ecosysteem heen. Vijf jaar geleden had dit op veel minder enthousiasme en meer weerstand gerekend. Dat tekent toch dat een ecosysteem zoals dat van ons uiteindelijk meer tractie krijgt en zijn meerwaarde bewijst.”

Vooral extern, maar ook voor de interne IT, groeien zo voorheen afgezonderde werelden steeds meer naar elkaar toe, merkt Jellema: de werelden van dev en ops, de werelden van infra/platform en applicatie. Dat werkt twee kanten op. “Engineers houden zich meer dan voorheen bezig met hoe een applicatie van een platform gebruik maakt; applicatieontwikkelaars denken meer na over welke platformcomponenten gebruikt worden en hoe. En waar we vroeger applicaties, platforms en infrastructuur als tamelijk aparte segmenten behandelden, is dit nu meer een geheel. IT-teams – nog geen volledige fusion teams overigens – nemen hierin steeds meer een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid.”

Gescheiden werelden

Overigens werken de interne en externe IT volledig gescheiden, stelt Jellema. “Dan heb ik het over de systemen die we intern gebruiken, maar ook onze eigen IT-omgeving. Soms komt het wel voor dat oorspronkelijk intern bedoelde IT-oplossingen of -diensten ook extern aangeboden worden. Zo zijn we ooit voor Conclusion Afas gaan implementeren. Het projectteam - inmiddels een productteam - werd vervolgens het startpunt van een bedrijf dat Afas-implementatie- en beheeroplossingen aan de markt biedt.”

Maar het kan ook andersom. Een van de organisaties binnen het ecosysteem van Conclusion is Hot ITem. Dat levert diensten onder de naam Fact Based Improvement. “Zij verzamelen data over waar een bedrijf heen wil en waar het nu staat, om vervolgens de meest kansrijke verbetertrajecten in kaart te brengen”, legt Jellema uit. “Dat hebben we ook op Conclusion losgelaten. Hier ging het van extern naar intern. Een nog te ontwikkelen voorbeeld is een duurzaamheidstraject. We zijn heel actief op duurzaamheidsgebied. We willen voldoen aan richtlijnen die nog niet van toepassing zijn maar dat wel gaan worden. Bijvoorbeeld de non-financial reporting directive van de EU (NFRD), die gaat over rapporteren over ESG-zaken. Wij hebben dat intern redelijk staan en willen op korte termijn onze klanten helpen om dit ook re realiseren.”

En waar nieuwe technologie zoals – onontkoombaar – AI vertaald wordt naar het externe portfolio, kan dit ook intern een rol spelen, verwacht de CTO van Conclusion. “Zo willen we in kaart brengen waar generative AI en LLM (large language models) ons kunnen helpen met ons kennismanagement. We zijn nu nog erg afhankelijk van wat er in hoofden zit, in allerlei Wiki’s, code repositories, email-servers en Sharepoint-omgevingen. We hebben goede hoop dat we in het komende half jaar al deze verschillende omgevingen op een eenduidige wijze toegankelijk en doorzoekbaar kunnen maken. Binnen bedrijven en over de grenzen van onze 28 bedrijven heen. En dit is een vraagstuk dat overal speelt, dus natuurlijk kijken we straks ook naar de optie om dit extern aan te bieden. Ook hier is er sprake van communicerende vaten.”