Burce Gültekin, CIO FrieslandCampina: ‘We moeten trends van lawaai scheiden’

Ook toen ze nog in finance & commerce-rollen actief was bij ING en bij Nationale Nederlanden (NN), zag Gültekin al het belang van data, analytics en AI. Dankzij het volgen van minors in software engineering en wiskunde tijdens haar managementopleiding wist zij verbeteringen in haar werk door te voeren op gebieden zoals automation die zij anders niet had kunnen realiseren.

Niet onlogisch dus dat data en AI de afgelopen ruim vier jaar bij FrieslandCampina ook focusgebieden waren voor de CIO. Om bestaande processen te ondersteunen, maar ook om nieuwe kansen aan te boren. “Vooral de afgelopen 3 jaar ben ik bezig geweest met een data transformatie voor de organisatie als geheel. Het is een must om vanuit IT kwalitatief goede data voor iedereen toegankelijk te maken. Maar het moet wel een gezamenlijke inspanning zijn, volgens het Hub-and-spoke IT operating model (1). Zodat IT en business samen meerwaarde uit data halen.”

FrieslandCampina wil deze aanpak verduurzamen, tot integraal onderdeel te maken van de totale strategie, vervolgt Gültekin. “Continue verbetering gedreven door data, dat staat nu centraal in wat ik doe.”

Mensen-organisatie

FrieslandCampina heeft in haar digitale transformatie zeker nog slagen te maken, beseft Gültekin, maar kan zich wel meten met vergelijkbare ondernemingen met veel logistiek en productieprocessen. “Ik ben overigens niet zo van het idee dat elke organisatie een digitale of AI-organisatie moet zijn. Elke onderneming moet vooral een ‘mensen’-organisatie zijn.”

Mensen vormen namelijk een centraal onderdeel van elke transformatie van een organisatie, meent Gültekin. “In sommige onderdelen van de organisatie werken we al met zeer innovatieve technologie, zoals de disruptieve tool Copilot. Maar we zetten dit niet bij iedereen tegelijk in. Als je nieuwe technologie inzet maar mensen niet de kans geeft om ermee te leren werken en de voordelen ervan te zien, dan zul je de gedane investeringen er niet uit halen en geen meerwaarde creëren.”

Cultuur en mindset

De data & AI strategie van FrieslandCampina richt zich op drie elementen: moderniseren, monetariseren en democratiseren. Dit laatste element gaat nadrukkelijk over mensen, cultuur en mindset. Hoe zorg je ervoor dat mensen digitale instrumenten vertrouwen? Hoe zorg je ervoor dat ze actie ondernemen op basis van inzichten uit data?

“Mensen moeten echt merken dat ze profijt hebben van digitalisering, van een voorspelmodel voor aanbod dat ze eerst niet hadden”, vertelt Gültekin. “En om mensen mee te nemen op die reis, heb je sterk leiderschap nodig. Dat werkt bij ons, ik zie daar waar we aandacht besteden aan democratisering van digitale transformatie, een echte verandering van de mindset van mensen als het gaat om gebruik van digitale instrumenten en data.”

Zorgvuldig bepalen

Dit leidt ook tot de wens om zorgvuldig te bepalen waar technologie de onderneming en de mensen hierbinnen vooruit kan helpen. Zoals tijdens een recente ‘ontmoet AI’-sessie voor het management van de Aziatische tak van de onderneming. Tijdens de meeting was het algemene leadership team aanwezig, het IT-leadership team én strategische ecosysteem-partners, om samen de business-strategie naast de mogelijkheden van AI te leggen.

“Pas toen iedereen daarin op één lijn zat, zijn we naar mogelijke use cases gaan kijken. Inmiddels hebben we drie of vier solide use cases waar onze business-strategie en de inzet van AI vanaf het begin goed op elkaar afgestemd zijn en waar iedereen in onze Azië-organisatie achter staat: het topmanagement, de business, de IT-mensen. Dit werkt volgens mij veel beter dan gewoon technologie de organisatie in gooien en kijken wat er blijft plakken.”

Dubbele focus

Met dit in het ‘achterhoofd’, focust de onderneming zich op het gebied van IT en digitale instrumenten op waar dit het meest zinvol is, de supply chain- en verkoopactiviteiten. Bij supply chain gaat het bijvoorbeeld om het verfijnen van vraagvoorspellingen. Middels historische data, maar ook met vraagverwachtingen gebaseerd op consumententrends. Gültekin: “Daarbij zetten we machine learning in om elke dag onze voorspellingen iets te verbeteren. Gaat het om verkoop, dan proberen we onze salesmensen daar in te zetten waar wij de grootste verkoopkansen verwachten en hen met het juiste aanbod op pad te sturen.”

Hoewel de mondiale aanwezigheid van FrieslandCampina het IT-ecosysteem soms vrij complex maakt, wordt er veel geleerd van de beste use cases van de diverse dochters. Dat hielp onder meer bij het invoeren van een enkel ERP-systeem, waarbij Gültekin de kanttekening maakt dat ook hier geldt: het product kan overal hetzelfde zijn, maar je moet er overal de mensen achter zien te krijgen om met een nieuw ERP-systeem te werken.

Van koe tot keuken is digitalisering ook bij FrieslandCampina een no brainer geworden.

“Onze schaal maakt wel mogelijk om mondiaal IT-mensen te werven. We hebben een groot IT-team in Amersfoort, maar ook een Technology Excellence center in Kuala Lumpur, die samen alle lokale werkmaatschappijen bedienen. We hebben ook lokale IT teams die rapporteren aan het mondiale IT-team, niet aan hun lokale organisatie. Dat maakt het makkelijker om IT daar in te zetten waar het het meest nodig is.”

Gezien de uitdagingen die ook FrieslandCampina heeft om IT-specialisten te werven, helpt de mondiale footprint wel. “Waar mogelijk, worden verder niet-cruciale zaken zoals in service management ook uitbesteed. Wel voeren we hier in het kader van onze ‘hou-het-simpel-strategie een consolidatie door om het aantal strategische IT-partners beperkt te houden. Dat maakt het makkelijker om externe en interne IT-teams op één lijn te krijgen.”

Goede balans

Naast schaars personeel blijft security een grote uitdaging, benadrukt Gültekin. Iedereen moet doordrongen blijven van de gevaren op cyber-gebied. Tegelijkertijd wil je innovatie niet de kop indrukken. Security- en business-teams moeten hier samen een goede balans in vinden, vindt de CIO. “Als je bijvoorbeeld ChatGPT wil inzetten, dan moet je eerst goede garanties inbouwen voor zowel personeelsdata als businessdata, want je wil niet dat die op straat belanden. Dergelijke blijvende bewustwording geldt overigens niet alleen voor gen-AI tools.”

En natuurlijk is een goede security-technologie van belang, inclusief backup- en recovery-tools, goede zero trust-architectuur. “Want we hebben een groot aanvalsoppervlak, met 38 fabrieken wereldwijd, met een grote aanwezigheid in de cloud. Alleen een goede combinatie van processen en beleid, technologie en bewustzijn bij onze mensen kan onze kwetsbaarheid minimaliseren. En zelfs als je alles op orde hebt, blijft er een kans dat je een keer gehackt kunt worden. Ook dan moet je klaar zijn, weten wat je moet doen om de schade te minimaliseren: onze IT’ers, onze businessmensen en ons bestuur.”

Goed fundament

Alle uitdagingen terzijde: Gültekin is vooral trots op de digitale stappen die de afgelopen jaren zijn gezet. “We hebben een heel sterk AI- en datafundament neergezet. Niet alleen het technische fundament, maar ook hoe we het via een hub & spoke-model hebben opgezet per domein, waarbij elk domein – zoals supply chain – op dat specifieke domein toegesneden capaciteiten heeft.”

Een goed voorbeeld is het fundament dat FrieslandCampina gebouwd heeft voor ESG-rapportages. “Dit jaar heeft het verantwoordelijke ESG hub & spoke team samen met onze IT-mensen de eerste AI-assistent gebouwd om ESG-gerelateerde documenten te doorzoeken, zodat dit niet meer handmatig hoeft. Ik ben er best trots op dat we dit vrij makkelijk bovenop ons bestaande data- en AI-platform gebouwd hebben.”

Verder is de onderneming vrij vroeg met een cloud-transformatie begonnen. Eerst met bestaande toepassingen, maar inmiddels worden er steeds meer cloud native toepassingen uitgerold. “De grote volgende mijlpaal is de transformatie van onze procesbackbone, SAP, naar de cloud. Ik denk dat we daarmee een belangrijke stap zetten in de richting van een intelligente en wendbare organisatie.”

Pijlers onder IT-strategie

De komende jaren zet FrieslandCampina door op de ingeslagen weg, met vier pijlers onder de mondiale IT-strategie. Discovery omvat onder meer het voortdurend de vinger aan de pols houden wat er aan digitale trends en uitdagingen op de onderneming af komt. “Belangrijk is daarbij het scheiden van echte trends en lawaai”, meent Gültekin.

De tweede pilaar is ‘driving business value’, zoals de transformatie van de supply chain en de commerciële organisatie, maar ook ondersteunende activiteiten zoals finance en operations, om elke dag weer wat efficiënter te worden. De derde pilaar is ‘transforming IT’. Dat draait om het voortdurend optimaliseren van de security- en de IT-activiteiten.

De vierde pilaar, dat zijn de mensen. De medewerkers, de leden-melkveehouders. Die moeten meegenomen worden in de digitale transformatie, de instrumenten krijgen waarmee FrieslandCampina de beste zuivelonderneming wereldwijd wil worden.

“Hoewel het lastig is om te bepalen waar we over bijvoorbeeld drie jaar staan, verwacht ik wel een grotere rol voor AI, zodat we bijvoorbeeld middels betere allocatie van melk aan onze producten, onze boeren de beste prijs voor hun melk kunnen bieden. Datzelfde geldt voor onze eindklant: we zetten digitalisering – denk aan digital Twins van onze fabrieken – ook in om de best mogelijke en meest duurzame producten voor hen op de markt te brengen.” Kortom, van koe tot keuken is digitalisering ook bij FrieslandCampina een no brainer geworden.