Brancheverenigingen uiten zorgen over trage invulling van digitale agenda overheid

De overheid zijn bezorgd over de traagheid waarmee de overheid invulling geeft aan haar digitale agenda. Diverse agenda's zijn al zo'n vier jaar oud, terwijl de ontwikkelingen voortrazen. Dit stellen zeven brancheverenigingen en internetknooppunt Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) in een gezamenlijke brief. Zij roepen op tot concretisering en intensivering van beleid.

De partijen spreken hun waardering uit voor de toenemende kabinetsaandacht voor de verdergaande digitalisering van onze samenleving. "Het is positief dat het departementsoverstijgende karakter van dit thema wordt herkend. Ook is het positief dat u vaart maakt met beleidscoördinatie tussen de betrokken departementen, met intensivering van de regie op cybersecurity en met het thema de digitale overheid. We zijn blij met uw voornemen de privaat-publieke samenwerking op diverse gebieden te intensiveren, en steunen uw pleidooi voor een open, vrij en veilig internet, bestuurd door het multi-stakeholder model", schrijven de organisaties.

Digitale agenda's verouderd

Tegelijkertijd uiten de partijen echter ook zorgen. Zo zijn verschillende digitale agenda's inmiddels zo'n vier jaar oud, terwijl de digitale ontwikkelingen 'voortrazen'. "Dat vraagt om concretisering en intensivering van beleid, waarvoor een aantal aanknopingspunten in uw brief ons inziens nog ontbreekt. We zien vanuit het BZK perspectief een begrijpelijke focus op digitale overheid en het beschermen van de digitale rechten van de burger, maar voor de andere onderwerpen zien we herhalingen van eerdere agenda’s zonder de nodige handen en voeten. Omdat de praktijk nadere invulling en uitwerking van ambities behoeft, zijn wij zo vrij geweest met u mee te denken", schrijven de zeven brancheverenigingen en de AMS-IX.

De partijen pleiten onder meer voor een integrale actieagenda voor een brede digitale infrastructuur. Het gaat daarbij niet alleen om 5G, maar om het 'ecosysteem van alle vaste en mobiele (telecom) verbindingen, intercontinentale verbindingen, zeekabels, internetknooppunten, backbones, cloud en hosting, en vooral ook datacenters, waarin al deze faciliteiten en functies met elkaar verbonden zijn'.

Meegroeien met nationale ambities

Indien de groei van een onderdeel van dat ecosysteem stagneert, kan het ecosysteem als geheel niet goed meegroeien met de nationale ambities. Ook de ambities om digitaal knooppunt te worden komt hiermee onder druk te staan. Enkele zaken vragen volgens de partijen dringend om aandacht. "Denk aan de noodzakelijke vervanging van zeekabels, de achterblijvende groei van Nederlandse aanbieders van hosting en cloud op de Europese markt en natuurlijk de problemen rond de maatschappelijke en ruimtelijke inpassing van datacenters. De constatering in uw brief dat Nederland digitaal knooppunt zal worden door slechts het veilen van twee frequenties vinden we daarom wel erg mager, en zelfs riskant. Het digitale knooppunt bestaat uit immers uit veel meer dan alleen mobiele verbindingen en het versterken daarvan vraagt een integrale aanpak van brede digitale infrastructuur als hierboven geschetst."

Ook uiten de partijen hun zorgen over de wijze waarop het kabinet datacenters benaderd. "Uw constatering dat er sprake is van onbekendheid met energie- en watergebruik lijkt niet inhoudelijk onderbouwd maar politiek gemotiveerd te zijn. Belangrijker is dat de kansen en uitdagingen van de nationale datacenter-sector vragen om een integrale blik, nationale regie en sterke coördinatie teneinde enerzijds de economische potentie te benutten op en anderzijds de vraagstukken rondom stroom, ruimte en energie het hoofd te bieden. Als sector nemen wij onze verantwoordelijkheid en brengen wij graag onze kennis in", schrijven de brancheorganisaties en AMS-IX in de brief.

Zorgen over plannen van Europese Commissie

Als derde maken de partijen zich zorgen over het 'klaarblijkelijke onvoorwaardelijke optimisme met betrekking tot de plannen van de Europese Commissie (EC)'. Zij hoeven de aanname dat alles wat de commissie doet de Nederlandse ambities steunt 'riskant'. Zij stellen juist dat er voldoende regen is voor zorg over enkele plannen. "Denk aan de potentieel zeer ingrijpende gevolgen van de certificeringen die horen bij de nieuwe Richtlijn voor Netwerk- en Informatiebeveiliging NIB2, voor het Nederlandse digitale MKB. Of de wens van de EC om handhaving verregaand te privatiseren, door grote techbedrijven nog meer rechten en plichten te geven om onze persoonlijke data te inspecteren op onrechtmatigheid. Dat staat zelfs haaks op de ambities om de inbreuk op onze data en privacy door diezelfde techbedrijven te verminderen."

"Ten vierde zijn er zorgen over de kansen voor Nederlandse bedrijven die participeren in het Gaia-X project, dat u in uw brief benoemt. Het feit dat ook bestaande niet-Europese marktpartijen dezelfde Gaia-X diensten zullen gaan leveren betekent dat er, zonder specifiek flankerend beleid, geen zicht is op een betere positie van Nederlandse aanbieders in de EU markt, of zich op daadwerkelijk betere kansen voor Nederlandse aanbieders als leveranciers voor de publieke sector. Naar onze mening zou Nederland de plannen van de commissie daarom kritischer moeten volgen. En in elk geval grondig moeten toetsen aan de nationale ambities en belangen, en op impact op ons nationale digitale MKB, dat de ruggengraat is van onze digitale economie."

De brief is ondertekend door CEO van Amsterdam Internet Exchange Peter van Burgel, CEO van Branchevereniging voor Telecom Grootgebruikers (BTG) Petra Claessen, directeur van Cyberveilig Nederland Petra Oldengarm, directeur van Digitale Infrastructuur Nederland Michiel Steltman, directeuren van Dutch Cloud Community Ruud Alaerds en Simon Besteman, directeur van Dutch Data Center Association Stijn Grove, directeur van Fiber Carrier Association Andrew van der Haar en directeur van Nationale Beheersorganisatie Internet Providers Octavia de Weerdt.

De brief is hier beschikbaar.