SURF en Universiteiten van Nederland werken aan pilot Mastodon

Veel gebruikers zijn op zoek naar een alternatief voor Twitter. SURF en Universiteiten van Nederland verkennen samen Mastodon als open source platform met oog voor publieke waarden.

De overname van Twitter door Elon Musk heeft inmiddels geleid tot massaal ontslag van medewerkers, blokkade van accounts van journalisten, wetenschappers en critici en verminderde aandacht voor de bestrijding van nepnieuws. Veel gebruikers zijn op zoek naar een alternatief voor het sociale medium. Mastodon geldt als hét alternatief voor Twitter. SURF en Universiteiten van Nederland verkennen samen hoe een Mastodon-omgeving voor het onderwijs in Nederland vorm kan krijgen en starten het eerste kwartaal van 2023 met pilots. Door hierin samen op te trekken kunnen instellingen, uit het wo, hbo, mbo, onderzoek en umc's, die dat willen experimenteren met Mastodon, zonder dat zij hiervoor een eigen IT-omgeving hoeven op te zetten of specifieke expertise in huis hoeven te halen. Hierdoor kunnen studenten, onderzoekers en medewerkers van deze instellingen aan de slag om via Mastodon berichten te gaan delen.

Ron Augustus, Chief Innovation Officer van SURF: ‘Het starten van een Mastodon-pilot past goed bij de werkzaamheden van SURF en onderwijsinstellingen op het gebied van publieke waarden en het verkleinen van de afhankelijkheid van commerciële big tech platforms. Zo werkt SURF aan eigen ICT-infrastructuur voor onderwijs en onderzoek die gebaseerd is op open standaarden, zodat publieke waarden als privacy, veiligheid, transparantie en autonomie gewaarborgd zijn. Discussie hierover is aangezwengeld door de Rectores Magnifici van de Nederlandse universiteiten middels een opinieartikel in de Volkskrant van 22 december 2019‘.

Open source alternatief draagt bij aan publieke waarden

Het voordeel van Mastodon is dat het open source is en dat het niet in handen is van één persoon of organisatie, maar dat het bestaat uit duizenden met elkaar verbonden installaties, waardoor er een zogenaamd ‘federatief netwerk’ ontstaat. Door het gebruik van SURFconext voor het onderwijs, kunnen alle bij SURF aangesloten instellingen (wo, hbo, mbo, umc en onderzoeksinstellingen) gebruik maken van dit platform en is de omgeving alleen voor de Nederlandse onderwijs- en onderzoekscommunity toegankelijk. De gebruikers kunnen via SURFconext berichten plaatsen en zijn voor iedereen zichtbaar. Iedere gebruiker is herleidbaar, waardoor het probleem van botaccounts en trollen zo goed als opgelost is, zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van anonimiteit, pseudonimiteit of de behoefte aan privacy. Publieke waarden staan voorop. ‘In dit digitale tijdperk is een communicatiekanaal gebaseerd op publieke waarden voor universiteiten van toenemend belang. Dit zorgt voor integere en autonome berichtgeving’, aldus Ronald Stolk, CIO Rijksuniversiteit Groningen en voorzitter commissie Publieke Waarden binnen SURF.

Krachtenbundeling

Voor het inrichten van een Mastodon-omgeving is er veel expertise nodig op het gebied van ICT-infrastructuur, software, security, privacy, maar ook in het modereren van content. Door de krachten te bundelen, hoeven onderwijsinstellingen dit niet alleen te doen. SURF heeft ook contact met andere publieke organisaties om hierover kennis uit te wisselen.

ICT-infrastructuur voor onderwijs en onderzoek

SURF ontwikkelt samen met de onderwijs- en onderzoeksector een eigen ICT-infrastructuur die gebaseerd is op open standaarden. Hiermee geven we alternatieve (sociale) platformen die voldoen aan publieke waarden een kans van slagen zodat er een meer pluriform landschap ontstaat. Naast deze Mastodon-pilot werkt SURF mee aan het Pubhubs-initiatief; een nieuw Nederlands community netwerk, gebaseerd op publieke waarden.