Steeds meer tekort aan digitaal vaardige professionals

De kloof in digitale vaardigheden is al jaren onderwerp van gesprek. Het staat ook hoog op de agenda van de Europese Unie, dat met de ‘European Skills Agenda’ 85 miljard euro investeert in de ontwikkeling van digitale vaardigheden op de werkvloer. Hoewel bedrijven, overheden en docenten veel inspanningen leveren om de kloof te dichten, is er nog een lange weg te gaan, zo blijkt uit het onderzoek van AND Digital onder 1.500 Nederlandse professionals.

De meerderheid van de Nederlandse kenniswerkers (60%) ervaart de digitale vaardigheidskloof. Met name in de randstad zegt men dat een gebrek aan digitale vaardigheden impact heeft gehad op hun carrière. Maar liefst een op de vijf Nederlanders (18%) geeft aan dat het hen er wel eens van heeft weerhouden om op een baan te solliciteren.

Onenigheid over digitale vaardigheden
Hoewel digitale vaardigheden wijzen op een breed scala aan harde en zachte vaardigheden, wordt de term voornamelijk geassocieerd met technische vaardigheden, zoals programmeren en computerapplicaties of website bouwen (42%). In mindere mate denkt men bij digitale vaardigheden aan bijvoorbeeld het bijblijven met innovatie (26%).

Het onderzoek laat zien dat er niet alleen onduidelijkheid over het begrip bestaat, maar dat er ook onenigheid is tussen de verschillende niveaus in organisaties over het belang van digitale vaardigheden en of er wel voldoende bekwame medewerkers zijn. Zo zegt 54 procent van de respondenten met een functie in het hogere management dat ze zien dat de organisatie digitalisering in hoge mate centraal stelt, vergeleken met 41 procent van het middenmanagement of lager. En 56 procent van het hogere management zegt dat ze genoeg mensen hebben met vaardigheden op het gebied van data-analyse, terwijl maar 38 procent van het middenmanagement of lager die mening deelt. Dezelfde trend werd voor een meerderheid aan technische functies waargenomen, zoals software-engineers (56% vs. 36%), developers (57% vs. 36%), UX/CX designers (55% vs. 30%) en data-, cloud-, en DevOps-engineers (52% vs. 38%).

4 op de 10 werknemers durven niet om bijscholing te vragen
Ondanks dat bijna een derde (31%) van de respondenten van mening is dat ze onvoldoende digitale vaardigheden hebben voor hun functie, geeft bijna de helft (49%) van de respondenten aan dat ze nog nooit bijscholing in digitale vaardigheden hebben gekregen. Een op de zeven (14%) zegt dat hun bedrijf helemaal geen bijscholing in digitale vaardigheden aanbiedt.

De bijscholing die werd aangeboden aan 51 procent van de respondenten, was volgens slechts 16 procent toegespitst op een specifieke technische digitale expertise. Bovendien zei slechts 26 procent van de respondenten dat de bijscholing nuttig of noodzakelijk was voor hun loopbaanontwikkeling.

Overigens geven vier op de tien (38%) respondenten de voorkeur aan tijdens het werk van anderen te leren, terwijl slechts een kwart (25%) van de leidinggevenden zegt prioriteit te geven aan deze manier van bijscholing. En een magere 27 procent van de respondenten gaf aan dat ze geloven dat hun organisatie in staat is om de juiste bijscholing te bieden. Toch zegt maar een vijfde (22%) van het hogere management dat hun organisatie externe aanbieders van bijscholing inschakelt.

Er zijn aanwijzingen dat mensen zich niet op hun gemak voelen om hun gebrek aan vaardigheden aan de orde te stellen bij hun leidinggevenden of collega’s. Zo zegt 40 procent van de kenniswerkers dat ze hun digitale vaardigheden willen verbeteren, maar zich door het vooruitzicht ontmoedigd voelen en zich niet op hun gemak voelen om het met hun werkgever te bespreken. Hetzelfde geldt voor maar liefst 52 procent van de respondenten in hogere leidinggevende functies.

De impact van een tekort aan digitale vaardigheden
In het onderzoek werden managers gevraagd wat volgens hen de impact zou zijn op de groeiverwachting voor de komende vijf jaar, wanneer zij niet in digitale vaardigheden zouden investeren. Zij schatten dat 53,5 procent van de groei in gevaar zal komen wanneer hun digitale ambities niet uitkomen.

“Op basis van de gemiddelde Nederlandse groei- en bbp-cijfers, dan schatten we de impact op de Nederlandse economie van het niet investeren in digitale vaardigheden op € 10,2 miljard per jaar,” zegt Jeroen Kleinhoven, Benelux Executive AND Digital. “Uit onze analyse van ruim 2 miljoen Nederlandse vacatures die in 2022 door organisaties zijn gedeeld, blijkt een groeiend tekort aan 124.000 digitaal vaardige professionals. Daarom streeft AND Digital ernaar om tegen 2025 meer dan 200.000 Europeanen bij te scholen. Het is onze missie om de kloof in digitale vaardigheden te dichten.”

“Van belang is dat we proberen er iets aan te doen. Op dit moment doen we dat met het geld dat we daarvoor ter beschikking hebben. We moeten goed kijken, niet alleen vanuit de overheid, maar ook vanuit het bedrijfsleven, is het wel voldoende? Zien we dat mensen genoeg opgeleid raken en vinden we genoeg mensen? We moeten ook meer gaan samenwerken om te kijken hoe we het gezamenlijk kunnen oplossen,” zegt Alexandra van Huffelen, Staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering, aan wie het onderzoeksrapport werd overhandigd.