Voorstel voor wetswijziging moet AIVD en MIVD meer ruimte geven

De wetswijziging is een aanvulling op de eind 2022 ingediende 'Tijdelijke wet'. Het wetsvoorstel moet de AIVD en MIVD in staat stellen in de huidige internationale setting effectief onderzoek te doen naar activiteiten van landen met een offensief cyberprogramma gericht op Nederland o Nederlandse belangen. Denk hierbij aan verstoringen of sabotage van kritieke infrastructuur, maar ook aan digitale spionage gericht op innovatieve technologieën.

Het voorstel is hoofdzakelijk gericht op twee punten:

• voorzieningen voor bulkdatasets verkregen met bijzondere bevoegdheden
• een bindende toets vooraf door de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) op verleende toestemmingen voor de real time interceptie van verkeers- en locatiegegevens

Reikwijdte beter onderbouwd

Daarnaast is in de wetswijziging volgens de ministers beter onderbouwd waarom de reikwijdte van de regeling zich uitstrekt tot alle met bijzondere bevoegdheden verworven bulkdatasets. Dit was in het oorspronkelijke wetsvoorstel beperkt tot onderzoeken naar landen met een offensieve cyberdreiging. In de onderbouwing in de wetswijziging is onder meer aangegeven bulkdatasets niet alleen bij onderzoeken in het cyberdomein een belangrijke functie vervullen, maar bij alle onderzoeken.

Daarnaast is een wettelijke eindtermijn van anderhalf jaar opgenomen voor het bewaren van bulkdatasets. Hiervan kan alleen worden afgeweken indien hiervoor dringende redenen zijn met het oog op de nationale veiligheid. Indien hiervan moet worden afgeweken, zijn de criteria voor beoordeling van een verzoek voor een nieuw eindtermijn van de bulkdataset - dat maximaal één jaar beslaat - wettelijk vastgelegd. Zo willen de minister de privacy van burgers beschermen.

'Nodig vanwege grote cyberdreiging'

“De tijdelijke wet cyberoperaties is nodig vanwege de grote cyberdreiging die uitgaat van landen zoals Rusland, China, Noord-Korea en Iran. Om deze dreiging tegen te gaan is het noodzakelijk dat de inlichtingen- en veiligheidsdiensten hier sneller en effectiever tegen op kunnen treden. Deze tijdelijke wet is daar een belangrijk instrument voor”, zegt Minister Bruins Slot.

Minister Ollongren voegt toe: “Dagelijks lezen we over cyberdreigingen die op Nederland afkomen. De AIVD en MIVD moeten voldoende in staat zijn deze cyberdreiging adequaat het hoofd te bieden. Wachten op een gehele herziening van het wettelijke kader waarbinnen ze hun werk doen gaat lang duren. Deze tijdelijke wet moet dit gat overbruggen.”