Hogeschool UCLL en TMC introduceren VR-tool voor zelfmoordpreventie

Met de opkomst van VR als een krachtig middel voor training en bewustwording, nemen de organisaties het voortouw in zorginnovatie. De hogeschool startte een interne pilot met VR in 2020, en reikte uit naar TMC om die basisversie te transformeren naar een interactieve, schaalbare en hyperrealistische leermethode. Uit de sterke samenwerking tussen de ingenieurs van TMC, het expertisecentrum Health Innovation en het XP-lab aan de Hogeschool UCLL, en het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP), is de huidige trainingstool geboren.

Leren in levensechte scenario’s

De VR-tool traint verpleegkundigen in complexe gespreksvoering bij mensen met zelfmoordgedachten. De opzet is eenvoudig, maar juist daarom zo krachtig. Door de VR-bril waant de gebruiker zich in een levensecht gesprek met een patiënt. De patiënt geeft aan dat hij het niet ziet zitten om ontslagen te worden uit het ziekenhuis. Vervolgens stopt het beeld en krijgt de gebruiker drie mogelijke interventies te zien. De gebruiker kiest een optie om de patiënt verder te helpen, welke vervolgens wordt uitgevoerd. De patiënt in het scenario reageert vervolgens op de gekozen stap.

De gebruiker krijgt tweemaal feedback; een eerste maal door de interactie te observeren tussen de patiënt en de verpleegkundige die de keuze heeft veroorzaakt, de tweede maal door een groen, rood of oranje scherm waar gerichte feedback op het klinisch redeneren wordt aangeboden. De gebruiker krijgt elke keer opnieuw de kans om terug te gaan en een nieuwe keuze te maken. Het duurt twintig minuten om het gesprek te doorlopen.

Belangrijke stap in zorginnovatie

“Voor de introductie van VR oefenden onze studenten gespreksvoering in een rollenspel. Ook in die setting bleef gespreksvoering spannend, juist omdat zelfmoord zo’n gevoelig onderwerp is en mensen bang zijn om het ‘verkeerde’ te zeggen. Deze VR-tool neemt die spanning weg en creëert een veilige en toch levensechte leeromgeving waarin de focus ligt op detectie, gespreksvoering, interventie en nazorg van een suïcidale patiënt”, legt Carolien Schalenbourg, Onderzoeker en Lector Health Innovation aan de UCLL, uit.

“De tool vertegenwoordigt een belangrijke stap voorwaarts in de training van verpleegkundigen in opleiding. Het laat zien hoe nieuwe technologieën daadwerkelijk de potentie hebben om zorginnovatie vooruit te duwen en een positieve maatschappelijke impact kunnen hebben", vult Jaskaran Sandhu, COO van TMC, aan. "We geloven dat deze trainingstool niet alleen zal bijdragen aan betere zorg voor personen die kampen met suïcidaliteit, maar ook deuren opent voor andere toepassingen in talloze disciplines en sectoren."

Verdere uitrol

Het doel is om de VR-tool uit te rollen binnen (zorg)opleidingsinstituten, te beginnen met de opleiding verpleegkunde aan de UCLL. Als deze stap succesvol is volbracht, is het doel van TMC en UCLL om uit te breiden naar ziekenhuizen, politie, brandweer en andere actoren binnen de gezondheidszorg. Om het project voort te zetten en breed uit te rollen binnen Belgische - en in het vervolg ook Nederlandse - scholen en zorginstellingen, zijn TMC en UCLL afhankelijk van investeerders. Het team poogt het project voort te zetten met subsidie van de Vlaamse overheid en investeringen, en heeft meerdere projectoproepen uitgezet om verdere uitrol en de ontwikkeling van meerdere scenario’s in verschillende contexten - zoals in de bedrijfswereld - te kunnen realiseren. 

VR in hulpverlening en zorgopleidingen

In het buitenland wordt al geëxperimenteerd met andere VR toepassingen in suïcidepreventie. In de Verenigde Staten heeft het leger VR al met succes ingezet als hulpmiddel om open gesprekken over suïcide aan te moedigen. De American Foundation for Suicide Prevention (AFSP), de grootste particuliere financierder van onderzoek naar suïcidepreventie, en MQ Mental Health Research, de grootste liefdadigheidsinstelling op het gebied van onderzoek naar geestelijke gezondheid in het Verenigd Koninkrijk, zijn een driejarig onderzoek gestart naar het effect van VR op suïcidale gedachten van patiënten. Dit inspireerde TMC en UCLL om bij te dragen met een eigen innovatie. Voor verpleegkundig personeel in opleiding lijkt VR veelbelovend. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat leren met behulp van VR-tools leidt tot verbeterde prestaties in de gezondheidszorg. Met name doordat er in de praktijk minder fouten gemaakt worden en de geleerde methodes beter onthouden worden. 

Denk je aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via chat op www.113.nl of bel 0800-0113 (gratis).