Politiek en digitalisering: ‘Nog een lange weg te gaan’

Wat is je uiteindelijke impressie over het debat inhoudelijk? Heb je nog nieuwe zaken, interessante visies gehoord van bepaalde partijen?

Astrid Oosenbrug, PA/CSR officer ESET Nederland, medeoprichter DIVD: “Het debat was heel boeiend en onderhoudend. De (aspirant-) Kamerleden hadden het over een scala aan digitale zaken, van waar datacentra moeten komen tot de vraag of we een minister van Digitale Zaken nodig hebben. AI, cybersecurity en tekort aan personeel kwamen ook ter sprake.”

“Wat ik interessant vond, was dat partijen verschillende standpunten innamen, bijvoorbeeld over het reguleren van AI en toch niet heel ver van elkaar leken te verschillen in de uiteindelijke standpunten, volgens mij zit er wel een mooi 'digitaal stembusakkoord in'.”

Marga Reuver, directeur en mede-eigenaar EGP, lid Dutch Cloud Community: “Allereerst de bevestiging van het belang van digitalisering. Dat klinkt simpel, maar er is jarenlang door de overheid geen erkenning geweest van de digitale sector, het economische belang van onze sector en dat deze enorm bijdraagt aan het verdienvermogen van overheid en bedrijfsleven.”

“Van de aanwezige partijen heb ik geen interessante nieuwe visies gehoord. Ook niet of men daadwerkelijk op de hoogte is wat er allemaal is of wordt geïnitieerd en wordt gedaan vanuit Nederlandse universiteiten/kenniscentra en het bedrijfsleven op het vlak van digitalisering. Men is het er wel over eens dat digitalisering beter belegd moet worden in een nieuw kabinet en dat dit nu niet zo is. De partijen denken verschillend over de vraag of er een apart Ministerie moet komen van digitalisering.”

Marlou Dahmen, Senior PR & Communications Consultant Netcompany: “Ik denk dat het debat goed weergaf dat digitalisering een groot en alles omvattend onderwerp is, dat het eigenlijk wat lastig voor politici te behappen valt.”

Wat waren naar jouw idee de belangrijkste zaken waar de vertegenwoordigers van de zes partijen het over gehad hebben (zoals AI, regulering)?

Astrid Oosenbrug: “De vragen en debatjes benadrukten het belang van digitale vooruitgang, coördinatie bij één minister, effectief toezicht op reguleringen, het versterken van digitale kennis en het grote belang van de brancheorganisaties voor een transparante lobby richting Kamer en Kabinet. Daar ligt ook de meeste kennis en expertise tenslotte.”

Marga Reuver: “Behalve BBB die de regulering van AI aan de markt wenst over te laten en het standpunt van de VVD wat mij niet is bijgebleven, waren de aanwezige politieke partijen wel van mening dat AI gereguleerd dient te worden. Waarbij volgens mij de GL/PvdA mevrouw te kennen gaf dat Europa daar erg mee bezig is en we dat niet alleen op nationaal niveau kunnen organiseren.”

• Naast AI en regulering was voor NSC het belangrijkste dat er digitale grondrechten zijn vastgelegd bij een betrouwbare overheid met transparantie en verantwoordelijkheid rondom datagebruik.

• Voor Volt is digitalisering en internet noodzakelijk en een primaire levensbehoefte met een Ministerie van digitalisering in een nieuw kabinet.

• PvdA/GL zou bij elke nieuwe wet een digitale toets willen doen en toetsen op haalbaarheid, nu kan de overheid nog onvoldoende faciliteren, meer initiëren vanuit de commissie digitale zaken en daarna mogelijk het oprichten van een ministerie van digitalisering.

• D66 zet zich al jaren in om bedrijven te steunen en (is) wordt er ingezet op digitalisering voor burgers.

• BBB is een voorstander van digitalisering maar wel met de mens centraal

• VVD vindt digitalisering natuurlijk van belang maar daarbij moet men wel uitkijken of we onze grondrechten niet verliezen.

“Alle partijen zien een belangrijke rol weggelegd voor de branche organisaties als het bijvoorbeeld gaat over de regelgeving rondom digitalisering. Dat vond ik een opsteker voor de aanwezige brancheorganisaties die naast onze belangenbehartigers ook de brug zijn naar de overheid en politiek.”

Marlou Dahmen: “Visies genoeg, de verdeeldheid onderling vond ik niet eens zo groot (de urgentie van digitalisering is bekend). Maar hoe we tot bepaalde besluiten (rondom datacenters, oplossen van IT-tekorten, legacy problemen, aanbestedingen & AI) moeten komen met zijn allen, daar is helaas nog antwoord op gekomen. Dat kan natuurlijk ook niet in de korte gegeven tijd van het debat. Maar een begin was leuk geweest, het bleef nu erg hoog-over.”

“Wat er positief uitsprong voor mij was de voorzichtige tendens dat we ook een blik naar buiten toe moeten krijgen. Politici beginnen zich langzaam te realiseren dat het goed is om van elkaar te leren, van andere ministeries, vertegenwoordigers van bedrijfsleven (de brancheorganisaties), wetenschap, denktanks, communities etc. Zo’n grote ontwikkeling los je niet alleen op. Alleen dan komt ook de uitvoering tot een beter eind. En: je laten adviseren is echt geen schande.”

Verwacht je met de verkondigde standpunten dat er de komende jaren in de Nederlandse politiek zaken ten goede gaan veranderen op het gebied van digitalisering?

Astrid Oosenbrug: “Of dit alles echt gaat veranderen in de volgende regeerperiode? Het klinkt goed, maar uiteindelijk hangt het af van wat ze echt gaan doen. De roep om een meer digitale economie en samenwerking tussen overheid en bedrijven is positief, maar we moeten afwachten of het resulteert in concrete acties of gewoon meer van hetzelfde blijft. Aan de brancheorganisaties zelf ligt het in ieder geval niet, die staan te trappelen om hun kennis en kunde te delen.”

Marga Reuver: “Gedwongen door de vaart van technologische ontwikkelingen rondom digitalisering en AI zal de Nederlandse politiek en de overheid actie moeten ondernemen. In de praktijk loopt de overheid nu al achter de feiten aan waardoor er een reactief beleid wordt gevoerd. Kijk bijvoorbeeld naar onze privacy wetgeving en de manier waarop Amerikaanse bedrijven deze met voeten treden. Iedereen denkt dat Nederland voorop loopt in digitalisering omdat wij over de AMS-IX beschikken, een van de grootste internetknooppunten ter wereld. Daarin spelen wij als land inderdaad een belangrijke rol. Willen we dat doortrekken naar een voortrekkersrol in AI dan zullen we eerst beter onderwijs moeten gaan geven, de aanbestedingswet overhoop halen om de vele ontwikkelingen rondom AI en digitalisering uit het Nederlandse bedrijfsleven en instanties een kans te geven om samen te werken met de overheid. En nieuwe wetgeving invoeren, bij voorkeur in samenwerking met Europa, rondom onder meer ethische zaken bij de inzet van AI, het zelf in controle zijn over je data en de privacy daaromtrent.”

“Naast deze aspecten is het eveneens van groot belang dat de overheid haar burgers voorlicht. Sowieso wat de impact is van digitalisering voor burgers en ook de burgers informeert die digitaal niet geletterd zijn, wat de kansen en bedreigingen zijn van deze nieuwe technologieën en dat men zich blijft inzetten om iedereen te laten deelnemen in deze snel veranderende maatschappij.”

Marlou Dahmen: “Er zijn een paar belangrijke zaken waar straks in de formatie echt weloverwogen besluiten over moet worden genomen, die in het debat werden aangestipt in als belangrijkste zaken:

• Centrale organisatie digitalisering: Hoe gaan we dit centraal organiseren en aansturen als het gaat om technologische ontwikkelingen, wetgeving en besluitvorming? Met een minister? Een commissie? Een opleiding voor alle Kamerleden?

• Onderwijs: technologische ontwikkelingen beginnen al vroeg, dus ook scholing/onderwijs moet goed worden meegenomen

• AI: reguleren of niet, blijft hot topic. Wij zijn overigens zelfs een voorstander van het volledig omarmen, maar wel gecontroleerd en modelonafhankelijk.

“Ik wil graag met een positieve noot afsluiten, maar ik vrees dat er wel nog een lange weg te gaan is op het gebied van digitalisering en de Nederlandse politiek. Hopelijk is de nieuwe wetgeving van de EU een aanjager dat er iets moet gebeuren en hopelijk kunnen de brancheorganisaties, de media, de experts en de geschoolde IT’ers het tij nog keren en de politica van de noodzaak tot verandering overtuigen.”

Lees ook het eerder deze week gepubliceerde eerste artikel over het eerste Nationale Debat over digitalisering.