Tech bedrijven en Vlaanderen pakken maatschappelijke problemen aan

De zeven komen uit de bus na een aanbestedingsprocedure die meer dan een jaar liep, en waarbij ze zich engageren om elk een half miljoen euro (Vlaanderen investeert één miljoen euro) te investeren in een start-up waar elke speler vanuit zijn expertise kan bijdragen.

De opzet is werken aan technologie die betekenisvol kan zijn voor de maatschappij, met energie, entertainment en gezondheid voorop. Het gaat niet om een overheidsbedrijf, maar wel om een ‘normale’ onderneming.

‘We kunnen niet alles zelf’

Dat een minister-president zoiets lanceert, enkele maanden voor de verkiezingen, met dezelfde naam als de door hem getrokken technologieconferentie, doet wel de vraag rijzen of het echt om een toekomstige gamechanger gaat, of vooral om een Vlaamse promotiemachine. Zo zijn de betrokken bedrijven vaak al erg actief in de domeinen die ze nu plots samen gaan doen. Maar er is wel wat nuance:

‘We kunnen niet alles zelf,’ zegt Stijn Bijnens, CEO van Cegeka, aan Data News. ‘Er komt bijvoorbeeld een nieuw tijdperk op ons af voor AI, niet alleen generatieve AI maar ook AI voor actionable intelligence, hoe gaan we dat inpassen in ecosystemen? Je kan daar niet alles alleen, dus meer samenwerking met de overheid en concullega’s om elkaar uit te dagen kan zeker geen kwaad. Je moet als bedrijf niet de arrogantie hebben om te denken dat je dat alleen kan doen.’

Ook bij Proximus klinkt het dat ze de principes van FTI ook als bedrijf al langer onderschrijven en uitdragen. Dat de overheid zich engageert om een betrouwbare omgeving op te zetten waar kan worden samengewerkt, is iets waar Proximus graag deel van uitmaakt. Het bedrijf zegt dat het via haar eigen innovaties ook het leven van klanten makkelijker wil maken en FTI is daar een verlengstuk van.

Geen tweede imec of PMV

Bijnens benadrukt dat het niet de ambitie is om met de zeven partners als een onderzoeksinstelling een soort tweede imec te zijn, of als investeringsvehikel zoals PMV te fungeren. ‘Het wordt een katalysator van nieuwe platformen, meer op het applicatieve niveau.’

Dat bevestigt ook het kabinet van Jan Jambon: ‘Het is een omgeving waar we bijvoorbeeld data kunnen samenbrengen en FTI kan daar de katalysator vormen,’ legt woordvoerder Olivier Van Raemdonck uit. Hij benadrukt dat FTI geen concurrent wil zijn voor bestaande of deelnemende bedrijven, maar wel maatschappelijke problemen wil aanpakken die vandaag door de markt niet meteen worden bediend en waar elke speler vanuit zijn of haar expertise kan bijdragen.

Meer partners welkom

De zeven oprichters, acht met de overheid erbij, zijn ook niet beperkt in aantal. Als er later meer spelers bijkomen dan kan de raad van bestuur daarover beslissen, maar dat kan ook op projectbasis gebeuren.

Het is niet de bedoeling dat de Vlaamse overheid, of de bevoegde ministers zelf, daar veel in komen moeien. ‘Wij zijn één van de partijen,’ zegt Van Raemdonck. ‘Maar er moet nu een CEO komen, een raad van advies met captains of industry, management. Wij zien vooral opportuniteiten voor samenwerking en dit platform heeft als opdracht om de punten met elkaar te verbinden. Het zijn de bedrijven die moeten zorgen dat het gebeurt, niet de Vlaamse overheid.’

FTI start met 4,5 miljoen euro kapitaal. Dat is een leuk startbedrag, maar als bedrijf dat dingen nog moet ontwikkelen zijn het peanuts in vergelijking met wat sommige deelnemende bedrijven uitgeven aan innovatie of nieuwe activiteiten. Zeker als het bedrijf naast een CEO en managers ook mensen in dienst moet hebben die de toekomstige oplossingen moeten ontwikkelen gedurende jaren.

Of de betrokken bedrijven ook zelf personeel gaan afvaardigen is onduidelijk. Het wordt zeker niet uitgesloten, maar het staat ook niet op de planning.

Maar het is ook niet de bedoeling hier een overdreven gekapitaliseerde mastodont neer te zetten. ‘Nu komt het er vooral op aan dat we lean & mean zijn zoals een startup. Die 4,5 miljoen is geen fonds, als er dure investeringen nodig zijn dan kan dat projectmatig zijn, of met extra kapitalisatie. Maar het is vooral het doel om nu iets op te zetten dat een aantal maatschappelijke kwesties die ondanks de rijkheid van ons ecosysteem moeilijk opgelost geraken,’ zegt Van Raemdonck. Of anders gezegd: als er concrete plannen zijn, kan er meer geld bijkomen om die uit te werken.

Maar de deelnemende bedrijven zien het zeker niet als een tijdelijk nevenproject: ‘We stappen niet in een vennootschap om die na een tijdje al te vereffenen,’ zegt Bijnens (Cegeka) daarover. ‘Maar hoe het er binnen vijf jaar zal uitzien weet niemand, maar misschien ontstaan daar net heel nieuwe dingen. Uit de initiatieven van de jaren ‘90 is uiteindelijk ook een bedrijf als Telenet ontstaan.’

Wat wordt er opgelost?

Maar welke problemen moet FTI dan oplossen? Daar is het verhaal momenteel iets vager. Data samenbrengen, bijvoorbeeld rond energie, horen we bij een aantal bronnen. In zijn speech wijst Jan Jambon onder meer naar de toenemende vraag naar elektriciteit door elektrische wagens, maar ook de toename van zonnepanelen. Maar dan is het vreemd dat een Fluvius of Elia op dit moment (nog) niet instappen. Wel zou Elia en VITO volgens Jambon gaan samenwerken met FTI rond die energietoepassingen. Dat ook entertainment wordt genoemd als een van de focuspunten, vloekt dan weer met de boodschap dat het om projecten gaat die anders niet zouden worden aangepakt.

Rond gezondheid denkt Jambon aan het combineren van data. ‘Via de toepassingen die FTI gaat ontwikkelen, willen we mensen stimuleren om met hun data aan de slag te gaan en aan hun eigen gezondheid te werken.’

Ook dat verdient wat nuance: het bedrijf is nu pas opgericht na een lange procedure, nu moet de machine van FTI op gang komen waarbij er wordt nagedacht over mogelijke projecten en innovaties die het kan oplossen. Ook Jambon zelf benadrukt dat er pas in de komende maanden meer details bekend zullen geraken.

Het zal vermoedelijk pas binnen enkele jaren duidelijk worden of Flanders Technology & Innovation het leven van de Vlaming technologisch zal verrijken met oplossingen die diezelfde bedrijven vandaag nog niet zelf uitwerken of aanbieden.

In samenwerking met Data News