Redactie - 29 januari 2025

Europa, het is tijd voor ons AI-moment

Als het prille 2025 ons al iets geleerd heeft, dan is het dat het AI-spel nog niet gespeeld is. Dit schrijft Kristof Van Der Stadt - Hoofdredacteur van het Belgische Data News. "Misschien hebben we te lang naar het Amerikaanse riedeltje geluisterd, en besloten dat het toch niet gaat lukken. Misschien hebben we onszelf tevreden gesust met een toekomst als eeuwige consumenten van Amerikaanse technologie."

Europa, het is tijd voor ons AI-moment image

0 november 2022 was de dag waarop ik, jij, en zoetjesaan de hele wereld omvergeblazen werd door de allereerste publieke versie van ChatGPT. Razendsnel ging het met de AI-chatbot: een paradigm shift orakelden kenners. ‘De grootste technologische verschuiving sinds het internet’, las je overal en misschien moet ik AI maar eens vragen of ik het zelf ook al eens neergepend heb.

Sinds die dag zijn alle ogen van die wereld quasi non-stop op ontwikkelaar OpenAI gericht. Het grote Google – gepakt in snelheid – schoot in paniekmodus en was ineens op achtervolgen aangewezen: iets wat ze daar niet bepaald gewend zijn. Anderen – Microsoft en NVIDIA voorop – plukten dan weer volop de vruchten. In het geval van NVIDIA is dat meer dan een understatement. Het chipbedrijf ontpopte zich als ‘motor van AI’ tot dé ster aan het AI-firmament, met een duizelingwekkend snelle en bijna onophoudelijke toename van de marktwaarde.

Alternatief

En wij? Wij moesten als Europese landen andermaal vaststellen dat de AI-race zich niet op ons continent afspeelt. Ook andere continenten en wereldmachten moesten al dan niet schoorvoetend toegeven dat ze nog niet zo ver staan met AI als wat die AI-wizards in Silicon Valley uit hun hoed toveren.

Spel gespeeld, klaar? Niet dus. Over China werd lang gezegd dat ze nergens stonden: al heeft de grootmacht dat altijd ontkend. Zeker de Chinese techgiganten Huawei, Tencent en Alibaba lieten geen kans onbenut om te toeteren dat ze hun inspanningen rond AI opvoeren en ze een volwaardig alternatief voor de Amerikaanse AI-suprematie kunnen vormen.

Sputnik’-moment

Wat 30 november 2022 voor het Amerikaanse OpenAI betekende, is 20 januari 2025 geworden voor het Chinese DeepSeek. De bij het brede publiek – en zelfs voor heel wat techinsiders – tot voorheen nobele onbekende stelde die dag DeepSeek R1 voor: een rechtstreekse concurrent voor de AI-modellen van ChatGPT. En niet zomaar een Chinese ‘copycat’ zoals het cliché wil, maar eentje die meteen – op een innovatie manier en volledig gratis – op hetzelfde hoge niveau meespeelt als het GPT o1 model van OpenAI – waarvoor je toch 200 dollar per maand betaalt voor ongelimiteerd gebruik.

Geen gesloten doos bovendien, maar volledig open source: iedereen kan en mag dus meekijken hoe de Chinezen dit voor elkaar gekregen hebben. Maar wat het verhaal al helemaal boeiend maakt, is dat DeepSeek dit – weliswaar naar eigen zeggen – met amper 6 miljoen dollar voor elkaar gekregen heeft. Ter vergelijking: OpenAI heeft op twee jaar tijd 13 miljard dollar opgehaald bij de belangrijkste geldschieter Microsoft. Want zoveel kapitaal is volgens OpenAI en andere spelers in Silicon Valley broodnodig om de peperdure high-end GPU’s van NVIDIA te kunnen inzetten voor de ontwikkeling, training en het gebruik van AI.
Dat een kleine Chinese start-up het met beperkte middelen én veel goedkopere, minder krachtige NVIDIA-chips kan, zorgt voor een gigantische impact in de brede techwereld. Dat liet zich meteen ook voelen bij de Amerikaanse techaandelen die flink onderuit gingen. De maandag na de aankondiging verloor goudhaantje NVIDIA maar liefst 600 miljard dollar (zo’n 575 miljard euro) aan beurswaarde – al is het bedrijf op moment van schrijven wel nog steeds 2,9 biljoen dollar waard.

Trump

Maar toch: onrust in Silicon Valley. Want wat met het riedeltje dat AI-innovatie alleen kan door er enorme kapitalen tegenaan te gooien? ‘DeepSeek R1 is AI’s Sputnik moment’, reageerde de Amerikaanse techveteraan Marc Andreessen deze week op X. DeepSeek is een wake-up call voor de Verenigde Staten, reageerde Amerikaans president Trump ook al.

Aan die kant van de oceaan is de boodschap duidelijk aangekomen. Mag ik hopen dat de wake-up call ook bij ons, de Europese landen, resoneert? Laat ons vooral niet bij de pakken blijven zitten en eindelijk werk maken van een volwaardige Europese AI. Als DeepSeek ons iets leert, dan is het dat we nog kansen hebben. Het DeepSeek-model is open source, maar wie de AI-chatbot nu gebruikt stuurt gegevens richting China. We hebben er ook geen zicht op op welke data het model getraind is. Er is onmiskenbaar plaats voor een Europees model, met training en data op Europese bodem. Met juiste regulering, ja, maar zonder dat het een rem vormt op de uitrol van AI.

Tevreden gesust

Misschien hebben we te lang naar het Amerikaanse riedeltje geluisterd, en geconcludeerd dat kapitaal een probleem is. Dat het toch nooit gaat lukken. Misschien hebben we het daarom opgegeven zonder het echt te proberen en onszelf tevreden gesust met een toekomst als eeuwige consumenten van Amerikaanse technologie.

DeepSeek toont ons dat het ook op een andere manier kan, dat het spel nog niet gespeeld is. Komaan Europa, we kunnen dit. We hebben de kennis. We hebben de eerste aanzetten. We hebben de bedrijven, de ondernemers en de starters. Het is tijd voor ons AI-moment.

Door: Kristof Van Der Stadt - Hoofdredacteur Data News

Copaco platinum sponsor awards 2024-2025 tm 31-01-2025 BW + BN Datto Gold awards 28/01/2025 t/m 04/02/2025 BN + BW
Copaco platinum sponsor awards 2024-2025 tm 31-01-2025 BW + BN