ACM advies aan VWS: verplicht openheid zorginformatiesystemen

De ACM ziet openheid van zorginformatiesystemen als voorwaarde om de transitie naar passende zorg te versnellen en maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden, zoals vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt. Omdat de ACM op dit moment zelf onvoldoende instrumenten heeft om dit structureel af te dwingen, adviseert de ACM het ministerie van VWS om openheid van digitale informatiesystemen via wetgeving te verplichten.

ICT-markt in de zorg werkt niet goed

De ACM ziet in haar toezichtspraktijk dat ICT-markten in de zorgsector niet goed werken. Veel digitale informatiesystemen zijn nu gesloten informatiesystemen. Dat betekent dat andere leveranciers of zorgaanbieders die zelf ICT willen ontwikkelen, geen nieuwe ICT-diensten kunnen ontwikkelen of testen en dat hun informatiesystemen minder goed met elkaar communiceren. Hierdoor stokt innovatie en toetreding van nieuwe spelers. Zorgaanbieders hebben daardoor minder keuze en raken afhankelijk van een steeds beperkter aantal ICT-leveranciers. Tegelijkertijd leidt dit tot hogere administratieve lasten voor zorgverleners en kwalitatief minder goede zorg voor patiënten. De geslotenheid van informatiesystemen is hierbij het fundamentele probleem.

Advies: verplicht openheid van zorginformatiesystemen via wetgeving

De ACM heeft ICT-markten in de zorg al langer in het vizier, vanwege signalen dat deze markt niet goed werkt. Maar de ACM heeft op dit moment niet de instrumenten om het probleem van gesloten informatiesystemen structureel aan te pakken. Met een zogenaamd New Competition Tool, waarvoor de ACM al langer bij de wetgever pleit, zou dit anders zijn. Daarom adviseert de ACM het ministerie van VWS om via wetgeving in te grijpen. Dat kan het ministerie van VWS doen via de zogeheten Wegiz: de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg. Deze wet biedt mogelijkheden om sectorbrede eisen te stellen aan de openheid van ICT-systemen, binnen strenge regels aan informatiebeveiliging. In de brief aan het ministerie van VWS licht de ACM haar advies toe.

ACM en ICT in de zorg

Goedwerkende ICT-markten in de zorg zijn een noodzakelijke voorwaarde voor een duurzaam gezondheidsinformatiestelsel. Open informatiesystemen van zorgaanbieders bieden veel kansen voor goede en tijdige gegevensuitwisseling en innovatie. Daarmee kunnen zorgverleners en patiënten beschikken over goede informatie op de juiste plek, op het juiste moment. Dat is nodig om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg in Nederland toekomstbestendig te maken. De aandacht voor zorg-ICT is onderdeel van het ACM-agendathema digitale economie.