Data Governance Act noteert eerste Nederlandse registratie databemiddelingsdienst

De DGA heeft als doel dat er meer data beschikbaar komt voor algemeen gebruik. Het gebruik en het delen van data stelt instellingen en bedrijven in staat te innoveren. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de maatschappij en economie. Bij het delen van data moet iedereen erop kunnen vertrouwen dat dit op een veilige manier gebeurt en dat de data betrouwbaar zijn. De ACM is sinds november 2024 toezichthouder op de DGA. Bedrijven, organisaties en instellingen die actief zijn in de databemiddeling moeten aan bepaalde verplichtingen voldoen als zij hun dienst willen blijven aanbieden in de EU. Een van deze verplichtingen is registratie bij de ACM.

Inmiddels heeft de ACM meerdere registratieverzoeken ontvangen en beoordeeld. Naar aanleiding hiervan heeft de ACM het eerste verzoek van een databemiddelingsdienst goedgekeurd. Deze aanbieder zal binnenkort door de Europese Commissie in het openbaar Unieregister worden opgenomen.

Wat is een databemiddelingsdienst?

De autoriteit heeft ook enkele registratieverzoeken ontvangen van diensten die niet voldeden aan de definitie van een databemiddelingsdienst. Een databemiddelingsdienst brengt organisaties samen om gegevensdeling te faciliteren door commerciële relaties tot stand te brengen. Deze diensten fungeren als een tussenpersoon voor vraag en aanbod van data. Er zijn ook veel organisaties die weliswaar technische, juridische of organisatorische middelen bieden om gegevensdeling te faciliteren, maar waarbij de organisaties elkaar zelf moeten vinden, zonder tussenkomst van de dienst. Hoewel dit soort organisaties of bedrijven een essentiële rol spelen in de data-economie, vallen zij niet onder de DGA en de wettelijke definitie van ‘databemiddelingsdiensten’. Het is voor hen niet mogelijk en ook niet nodig om zich te registreren. Voorbeelden van organisaties die wel onder databemiddelingsdiensten vallen, zijn te vinden op de informatiepagina van de ACM.

EU-label

Nadat databemiddelingsdiensten door de ACM zijn geregistreerd, kunnen zij bij de autoriteit aanvullend een aanvraag indienen om gebruik te kunnen maken van het Europese logo en label. Dit EU-label is een kwaliteitsstempel dat vertrouwen bij gebruikers en partners versterkt. Het EU-label wordt alleen toegekend als wordt aangetoond dat de organisatie aan alle wettelijke regels uit de DGA voldoet. Ook voor data-altruïstische organisaties is het mogelijk om een EU-label aan te vragen. Dit zijn organisaties die zonder winstoogmerk data delen voor doeleinden van algemeen belang, zoals de gezondheidszorg en wetenschap.

De ACM roept op tot registratie

De ACM roept partijen op zich te registreren. Registratieaanvragen kunnen worden ingediend via de website van de ACM. Organisaties die vragen hebben over hun registratie of twijfelen of zij onder de definitie van een databemiddelingsdienst vallen, kunnen contact opnemen met dga@acm.nl.