Digitale zorg waardevolle aanvulling op behandeling in ggz

Gebruikers het meest positief over VR, chatgesprekken en apps

Uit het onderzoek blijkt dat veel mensen bekend zijn met online vragenlijsten, beeldbellen en zelfhulpmodules en hier ook gebruik van hebben gemaakt. Apps en chatgesprekken zijn minder bekend. Het gebruik van virtual reality (VR) staat nog in de kinderschoenen, maar wordt door de deelnemers als veelbelovend ervaren. De mate van het gebruik van de digitale toepassingen blijkt niet samen te hangen met de tevredenheid. Zo zijn de respondenten respectievelijk het meest positief over VR, chatgesprekken, apps en online vragenlijsten. Het minst positief zijn gebruikers over ggz via beeldbellen en online zelfhulpmodules.

Positieve ervaringen

De resultaten laten zien dat voor elke bevraagde digitale toepassing wel een groep bestaat die er graag gebruik van zou willen maken. Voordelen van digitale zorg zijn met name afwezigheid van reistijd en -kosten en de 24-uurs beschikbaarheid van digitale toepassingen als chatgesprekken, online zelfhulpmodules en apps. Het gemak, de flexibiliteit en de mogelijkheid om vanuit de eigen vertrouwde omgeving aan herstel te werken zijn belangrijke redenen voor het gebruik van digitale zorg. Vooral toepassingen die ondersteuning bieden buiten de behandelkamer en inzicht geven in klachtenpatronen worden gewaardeerd.

Fysiek contact blijft de basis

Tegelijkertijd blijft fysiek contact voor de meeste cliënten essentieel. De deelnemers geven aan dat het cruciaal is om een goede relatie met de behandelaar op te kunnen bouwen en voldoende vertrouwen te ervaren. Alleen dan lukt het hen om zich tijdens de behandeling open te stellen en moeilijke onderwerpen te bespreken. Daarom pleiten MIND en Patiëntenfederatie Nederland voor een hybride benadering: digitale zorg als aanvulling, niet als vervanging. Het is belangrijk dat behandelaars en cliënten samen beslissen hoe en in welke mate digitale zorg wordt ingezet, waarbij er altijd een fysiek alternatief beschikbaar blijft.

Over het onderzoek

Jaarlijks maken 3,3 miljoen mensen in Nederland gebruik van geestelijke gezondheidszorg. De vraag naar zorg neemt toe en digitale mogelijkheden breiden zich uit. De overheid en zorgorganisaties kijken hoopvol naar deze ontwikkelingen als oplossing voor de lange wachtlijsten, oplopende kosten en personeelstekorten. Maar hoe sluit dit aan bij de wens van de cliënt? Om deze vragen te kunnen beantwoorden verrichtten MIND en het programma Vliegwiel van Patiëntenfederatie Nederland van oktober tot december 2024 een gezamenlijk onderzoek naar het cliëntperspectief op digitale zorg in de ggz. In totaal namen 806 (voormalig) cliënten deel.

Het volledige rapport ‘Digitale zorg in de ggz vanuit cliëntperspectief’ biedt een diepgaand inzicht in de wensen en ervaringen van cliënten en is vanaf vandaag beschikbaar. Hiermee hopen de organisaties bij te dragen aan een toekomst waarin digitale zorg optimaal wordt ingezet ter ondersteuning van herstel en welzijn in de ggz.