Glasvezelproviders verschuiven rol naar aansluiten van woningen
De uitrol van glasvezel in Nederland vertraagde in 2024, voornamelijk omdat glasvezel al bij 88 procent van de huishoudens beschikbaar is. Hoewel het aantal Homes Passed (HP) met 1,06 miljoen toenam tot 8,72 miljoen, was deze groei 30 procent lager dan in 2023. De focus verschuift nu naar het aansluiten van woningen en het verhogen van het aantal klanten dat glasvezel gebruikt. Het aantal Homes Activated (HA) steeg met 410.000 naar 3,5 miljoen, wat neerkomt op een gemiddelde activatiegraad van 40 procent.

Dit blijkt uit het Dutch FTTH Networks 2024-rapport van Telecompaper. KPN Netwerk blijft marktleider met 4,68 miljoen HP, maar vertraagde de uitrol in het vierde kwartaal van 2024 om zich te concentreren op het aansluiten van woningen. Glaspoort, een joint venture van KPN en APG, breidde uit naar 613.000 HP en streeft naar 1,5 miljoen HP in 2030. Delta Netwerk en Open Dutch Fiber (ODF) verminderden hun uitrol aanzienlijk. Delta verlaagde zijn doelstelling naar 1,7 miljoen HP, waarvan eind 2024 ruim 1,6 miljoen waren gerealiseerd. 200.000 van deze lijnen worden waarschijnlijk verkocht aan Glaspoort, een deal die nog moet worden goedgekeurd door toezichthouder ACM. Sinds eind 2023 hebben zowel Delta als ODF geen nieuwe projecten meer aangekondigd. ODF had als doel 2 miljoen HP in 2025, maar eind 2024 stond de teller op bijna 1,5 miljoen.
Focus op activering in plaats van passeren
De kloof tussen Homes Passed, Homes Connected (HC) en Homes Activated is in stedelijke gebieden de afgelopen jaren groter geworden door de complexiteit van het aansluiten van appartementen en hoogbouw. Tot 2019 is glasvezel voornamelijk in minder dichtbevolkte regio's uitgerold, waar de aansluitgraad aanzienlijk hoger lag. Sinds 2023 legt KPN de nadruk op het aansluiten en activeren van woningen door installatiepersoneel in dienst te nemen. ODF richtte in 2023 Open Dutch ConnectCo op om met een eigen organisatie het aantal woningaansluitingen op het netwerk snel te verhogen.
Netwerkduplicatie blijft een probleem. 526.000 adressen hebben inmiddels toegang tot meerdere glasvezelnetwerken of krijgen die binnenkort. Dit komt voornamelijk door de aanleg van KPN en Glaspoort in gebieden waar Delta en ODF al actief zijn. In de provincies Zeeland, Friesland en Zuid-Holland ligt de duplicatiegraad boven de 7%, met Zeeland als uitschieter op 32%. Terwijl Delta en ODF aangeven netwerkduplicatie te willen vermijden, blijven KPN en Glaspoort vasthouden aan hun eigen aanlegdoelstellingen, zelfs in gebieden waar al glasvezel van andere partijen ligt.
Odido kent grootste 'glasvezelbereik'
Van alle serviceproviders kent Odido het grootste 'glasvezelbereik'. Ruim 8 miljoen huishoudens kunnen gebruikmaken van de diensten van Odido op de in totaal elf glasvezelnetwerken, waaronder die van Open Dutch Fiber, Delta Fiber, KPN en Glaspoort. Freedom Internet staat op de tweede plaats met een bereik van 7,4 miljoen huishoudens op 18 verschillende glasvezelnetwerken.
"We zien in verschillende regio's een aanzienlijke duplicatie van glasvezelnetwerken ontstaan", meldt senior analyst en auteur van het Dutch FTTH Networks 2024-rapport Michael Griffioen van Telecompaper. "Deze dubbele aanleg moet natuurlijk niet ten koste gaan van het verglazingstempo in overige delen van Nederland. Met het huidige tempo van aanleg zou binnen twee jaar heel Nederland toegang kunnen hebben tot glasvezel. Het lijkt mij onwenselijk dat je in het ene gebied kunt kiezen uit twee glasvezelnetwerken, terwijl je in andere gebieden hiervan verstoken blijven."