Defensie ontkent bestaan Amerikaanse 'kill switch' in F-35 straaljagers

Staatssecretaris Tuinman van Defensie stelt dat het ministerie niet op de hoogte is van het bestaan van een dergelijke 'kill switch' en deelt de zorgen hierover niet. Hij benadrukt dat het F-35 Joint Program Office (JPO) uitdrukkelijk heeft bevestigd dat er geen sprake is van een dergelijke functie.

Nordkamp had zijn zorgen geuit over uitspraken van Joachim Schranzhofer, hoofd communicatie van het bedrijf Hensoldt, een technische partner van F-35-fabrikant Lockheed Martin, die de 'kill switch' meer dan alleen een gerucht noemde.

Tuinman benadrukt dat de F-35 wordt ontwikkeld, ingezet en onderhouden als een gemeenschappelijk platform, gebaseerd op een sterk partnerschap met de VS en andere landen. Hij garandeert dat Nederland volledige operationele soevereiniteit heeft over de F-35's en andere Amerikaanse wapensystemen in gebruik bij Defensie, zoals Chinooks, Apaches, Reapers, Patriots en Stingers.

Broncode

Op de vraag of Defensie toegang heeft tot de broncodes van deze wapensystemen, antwoordt Tuinman ontkennend. Hij stelt dat het verkrijgen van deze toegang hoge kosten met zich meebrengt en dat er beperkingen zijn vanuit de Amerikaanse wet- en regelgeving. Bovendien heeft Defensie in veel gevallen niet de technische kennis om dergelijke software zelf te onderhouden.

Tuinman erkent dat Nederland afhankelijk is van de Amerikaanse toeleveringsketen voor reserveonderdelen, wat implicaties kan hebben voor de inzetbaarheid van de wapensystemen bij een eventuele blokkade door de VS. Hij stelt echter dat de huidige voorraden zijn ingericht om de gereedheid te ondersteunen, gebaseerd op jarenlange ervaring met leveranciers.

De antwoorden van de staatssecretaris zijn verstrekt voorafgaand aan het commissiedebat Informele Raad Buitenlandse Zaken Defensie op 25 maart 2025.