Witold Kepinski - 28 april 2025

AcICT adviseert over Industriële Automatisering Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl

De hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl (HLD) is onderdeel van de corridor Amsterdam - Noord-Nederland en verbindt de havens van Amsterdam en Rotterdam met Noord-Duitsland voor de beroepsvaart. Rijkswaterstaat beheert een groot aantal bruggen en sluizen op deze hoofdvaarweg. Het Advisory Council on IT assessment - Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) heeft op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoek gedaan naar het programma Industriële Automatisering Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl (IA HLD). Dat programma zorgt voor de centrale bediening van de meeste bruggen en sluizen op de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.

AcICT adviseert over Industriële Automatisering Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl image

Het Adviescollege ziet dat de IA op de hoofdvaarweg HLD deels is verouderd, achterstallig onderhoud heeft en dat cyber- en bedienveiligheidsproblemen met prioriteit opgelost moeten worden. 

De aanpak die is gekozen, vindt het Adviescollege onvoldoende slagvaardig, om de volgende redenen:

* Onheldere doelen zijn een risico voor slagingskans programma. Doordat er een verscheidenheid aan doelen is, ontstaat het risico dat men binnen het programma en bij belanghebbenden langdurig langs elkaar heen praat, er verschillende verwachtingen ontstaan en dat de aanbestedingen niet tot het juiste resultaat leiden.
* De meerwaarde voor bruggen en sluizen blijft uit. Door de lange aanloop voordat er concrete resultaten worden geboekt, is de vraag wat de toegevoegde waarde van het programma is; in de tussentijd worden urgente problemen opgelost via vervangings- en renovatie-trajecten en naar aanleiding van incidenten die zich voordoen.
* Het ontwerpproces leidt niet tot een toekomstvaste oplossing. Het programma maakt een aantal vernieuwende ontwerpkeuzes, die het wil valideren op één brug en vervolgens binnen één integraal contract op alle andere kunstwerken wil toepassen.

Het Adviescollege adviseert een evolutionaire, resultaatgerichte aanpak:

1. Formuleer met de belanghebbenden programmadoelen gericht op het oplossen van concrete problemen, met oog voor uniformering als middel en niet als doel.
2. Geef prioriteit aan het oplossen van urgente problemen op de bruggen en sluizen. Sluit daarbij aan op de bestaande en geplande activiteiten op de HLD, zoals de vervangings- en renovatietrajecten.
3. Gebruik een ontwerpproces dat de variaties tussen de kunstwerken en de dynamiek in de tijd onderkent. Het ontworpen systeem moet gedurende de uitrol op de eerste kunstwerken en daarna iteratief en uitbreidbaar worden doorontwikkeld en up-to-date worden gehouden.
4. Geef het programma de opdracht om te reflecteren op het anders uitbesteden van (externe) inzet dan nu het geval is en versterk de inhoudelijke kennis om de uitbesteding goed vorm te geven.

DIC Security Day BW tm 1 juli 2025
DIC Security Day BN + BW tm 1 juli