Koning op 3D-portret ter grootte van zoutkorrel

Willem te Beest, vice-voorzitter van de universiteit Leiden en voorzitter van de Leiden Bio Science Park foundation, overhandigt op Koningsdag 2015 een door studentondernemers geprint micro-3D-beeldje van de koning aan burgemeester Henri Lenferink. Aan het portret van Willem-Alexander – ter grootte van een zoutkorrel – van het Leidse bedrijfje Idris Solutions is te zien op welke schaal deze nieuwe techniek van micro-3D-printen kan werken.

Objecten produceren die tien keer zo klein zijn als een menselijke cel is nu werkelijkheid. Nieuwe toepassingen in het medische domein liggen in het verschiet.
Het micro-3D-portret van de koning is geplaatst op een sokkel van de Leidse instrumentmakers School: de studenten maakten voor deze speciale gelegenheid een instrumentje van glas, metaal en elektronica waarmee het micro-3D-beeldje oranje oplichtend zichtbaar gemaakt is - een knipoog naar Koningsdag. De op de sokkel gelaserde foto van het micro-3D-portret is opgenomen met een van de hoog sensitieve microscopen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Het beeldje is een voorbeeld van een nieuwe techniek van Leidse studentondernemers. De speciale micro-3D-printer van hun bedrijfje Idris Solutions kan om orgaancellen heen printen met lichaamsvriendelijke stoffen, die door het lichaam niet worden afgestoten.

Idris Solutions is opgezet door Hans Peter Mulder die moleculaire celbiologie studeert in Leiden en de Delftse student Lucht- en ruimtevaarttechniek, Peter Wiegman. Met hun apparaat willen zij een nieuwe technische fase inzetten in de biotechnologie. Hans Peter Mulder legt uit: “We ontdekten dat de high-tech in de biotechwereld eigenlijk erg low-tech is. Men kan heel toffe dingen met stamcellen, maar dit gebeurt nu alleen door een paar cellen in een schaaltje te gooien met de juiste stofjes. Zo kunnen wetenschappers bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hartcellen in een schaaltje maken en laten kloppen. Als je alleen hiermee al zoveel kan bereiken, dan zijn de mogelijkheden in combinatie met microtechnologie nog veel groter!”

Slim omgaan met bestaande technieken
De techniek die de studentondernemers gebruiken, stereolithografie, bestaat al langer, maar ze hebben een eigen manier gevonden om heel precieze controle te krijgen over het proces. “Toen we voor een eigen idee iets kleins wilden maken, kwamen we erachter dat zoiets heel duur en moeilijk is. Daarom ontwierpen we zelf in een kelder een machine om dit te doen. Het besef dat anderen ook niet zo makkelijk zelf iets kunnen micro-3D-printen kwam snel, en dus hebben we ons bedrijf opgericht. Door slim te spelen met de techniek zijn we een stuk kostenefficiënter dan onze concurrenten.”

De mogelijkheden van de micro-3D-printmethode van Idris Solutions zijn eindeloos. Een mogelijke toepassing is het printen van implantaten. Als er bepaalde waarden zoals de bloeddruk continu moeten worden gemeten in het lichaam door middel van een onderhuids implantaat, dan is het fijn als dat implantaat zo klein mogelijk is. In de toekomst gaan de Leidse studentondernemers proberen om met lichaamseigen stoffen zoals eiwitten te printen. Dan zal het micro-3D-printen van bijvoorbeeld een lichaamseigen nier (“een nier in een schaaltje”) werkelijkheid worden.

Verdere ontwikkeling van de techniek van Idris Solutions zou veel dierproeven uit de wereld kunnen helpen, want hoe meer gekweekte cellen er kunnen worden ingezet om stoffen te testen, hoe minder dierproeven er nodig zijn.

Opstarten bij Lugus
De jonge studentondernemers werken aan hun vinding bij Lugus, de Leidse broedplaats die starters en gevestigde ondernemers samenbrengt op het snijvlak van wetenschap en ondernemerschap. Lugus – voorheen De Vrijplaats – biedt studenten met ondernemersambities advies, netwerk en huisvesting. Invulling geven de studenten zelf, gesteund wordt Lugus door de Universiteit Leiden, door Luris (Knowledge Exchange Office van Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum - LUMC), door het startersprogramma van Leiden Bio Science Park, de gemeente Leiden en Economie 071.